OSMANLI HANEDANI VE TAHTA GEÇİŞ SİSTEMİ

Osmanlı’nın kuruluş yılları ile ilgili olarak kaynaklar sınırlıdır. Özelikle kuruluş ile ilgili Bizans, Ermeni ve Gürcü kaynakları daha önemlidir. Devletin ortaya çıktığı dönem ile ilgili Osmanlı Hanedanı hakkında bilgi veren kaynakların genellikle sonraki devirlere ait oluşu yüzünden hanedanın kökeni ve Osmanlı Devletinin kuruluşu hakkında birbirinden farklı pek çok teori ortaya atılmıştır. Osmanlılar kendilerini Oğuzların Bozok koluna mensup Kayı boyunu bağlarlar. Paralar üzerindeki Kayı boyu damgası bu konudaki en güçlü delildir.

Osmanlı Hanedanının başlangıcı Anadolu Selçuklu Devletinin bir Uç Bey’i iken 1299’da Karacahisar’ın fethiyle buraya kendi adına Kadı ve Sancakbeyi tayin eden Osman Gazi ile başlar. Bu sebeple hanedana Osmanlı hanedanı, devlete de Devlet-i Âliye Osmaniye denmiştir.

İlk Türk Devletlerinde itibaren devam eden Türk hakimiyet anlayışına göre iktidar hanedanın ortak malıdır. Bir hükümdar öldüğünde hanedana mensup her erkek üyenin tahta geçme hakkı vardır. Bu durum İslam öncesi ve sonrası birçok Türk Devletinin zayıflamasına ve yıkılmasına sebep olmuştur.

Kuruluştan, Fatih dönemine kadar olan dönemde bu sıkıntılar ortaya çıkmıştır. Fatih bu duruma son vermek için radikal bir çözüm olarak Şeyhülislam fetvası da alarak devletin bekası için kardeş katlinin caiz olmasıyla ilgili bir kanunname çıkarmıştır. Bu kanunnamenin çıkarılmasının sebebi Osmanlı Devletine gelecek bir zararın İslam dinine gelme endişesidir. 1700’lerden itibaren tahta geçiş sisteminde Ekberiyet sistemi yani hanedanın en yaşlı üyesinin tahta geçmesi kabul edilmiştir.